یوسف اعتصامی

دنیای اطلاعات: یوسف اعتصامی (اعتصام الملک آشتیانی)، نویسنده، ناشر، و مترجم ایرانی، در سال ۱۲۵۳ به دنیا آمد و در ۱۳۱۶ در گذشت. وی فرزند رئیس کل دارائی استان آذربایجان ابراهیم اعتصام الملک، برادر بزرگ نقاش و معمار ابوالحسن اعتصامی، و پدر پروین اعتصامی بود.
در اواخر دهه ۱۲۷۰، یوسف اعتصامی اولین چاپخانه حروفی تبریز را دائر کرد. در دوره ی دوم (۳۰-۱۳۲۷) به وکالت مجلس شورای ملی انتخاب شد. در ۱۲۸۹ مجله بهار را تأسیس کرد و مدیریت آن را به عهده داشت. در مقاطع مختلف، ریاست کتابخانه سلطنتی، دارالتألیف وزارت معارف، و کتابخانه ی مجلس ملی را تقبل کرد.
مجله ی بهار ماهنامه‌ای بود شصت و چهار صفحه‌ای که در دو دوره، ۹۰-۱۲۸۹ و ۱-۱۳۰۰، منتشر شد. در شماره اول اهداف مجله بدین شرح آمده‌است ) اعتصامی ۱۳۲۱، ۱): “مقصود از تاسیس مجموعه ی بهار این است که مطالب سودمند علمی و ادبی، اخلاقی، تاریخی، اقتصادی، فنون متنوعه را که امروز دانستن آنها دارای اهمیت بیشمار است… با نظار ارباب دانش عرضه بدارد، و تعمیم معارف را… بر عهده گرفته افکار عمومی را با معلومات مفیده آشنا نماید. ” اغلب مقالات مجله نوشته یا ترجمه ی یوسف اعتصامی بود، و بخش وسیعی به فرهنگ غرب اختصاص داشت. به روایت ادوارد براون (۱۹۲۸ م، ۴۸۹) مجله بهار “لحنی بسیار معاصر و اروپایی” داشت؛ و در دانشنامه ایرانیکا، حشمت موید از آزادی خواهی و انسان دوستی مدیر مجله می‌گوید.
یوسف اعتصامی نزدیک به چهل جلد کتاب ترجمه کرده‌است، از ترجمه فارسی تربیت نسوان قاسم امین، کتاب اول تیره بختان ویکتور هوگو، خدعه و عشق فردریش شیلر، از روی متن‌ فرانسوی‌ آن‌ (که‌ پیشتر توسط الکساندر دوما از آلمانی‌ ترجمه‌ شده‌ بود) و سفینه غواصه ژول ورن. از دیگر آثار او تفسیری به عربی از اطواق الذهب ابوالقاسم محمود زمخشری، و فهرست کتابخانه ی مجلس است. برخی او را نخستین کسی می‌دانند که ایرانیان را با زبان اسپرانتو آشنا کرد.