دنیای اطلاعات مرجع کامل اطلاعات
دنیای اطلاعات: آفْت به انگلیسی Aphthous stomatitis؛ یک بیماری شایع در دهان است که ضایعات دردناک نِکروتیک در مخاط دهان، زبان و لثه به بار میآورد. علت آن ناشناخته است ولی ممکن است خودایمنی باشد.
شیوع آفْت در جوامع مختلف از ۵٪ تا ۶۶٪ گزارش شده و متوسط شیوع آن ۲۰٪ است. در زنها برتری نسبی دارد. آفْت، یک عفونت ویروسی نیست و قابلیت سرایت هم ندارد، اما عامل ژنتیک در بروز آن بسیار مؤثر است. دوره آن حدود یک ماه است و اغلب پس از آن بدون درمان هم بهبود مییابد. درمان آن اغلب علامتی است و برای رفع آن بیشتر از دهانشویه یا قطره استفاده میشود.
اِتیولوژیِ آفْتِ عودکننده دهانی دقیقا مشخص نیست، اما مواردی بهعنوان علل زمینهساز برای آن معرفی شدهاند؛ مانند زمینه ارثی، استرس، اختلالات آسیبشناختی (ایمونولوژیک)، عوامل هورمونی، کمبودهای تغذیهای و نقایص خونی، سیگار و کمبود ویتامین c و حساسیتهای غذایی.
علایم و نشانهها
آفْت در سه شکل عمده وجود دارد که شایعترین آنها آفْتهای کوچک (مینور) با شیوع ۸۰٪ و آفْتهای بزرگ (ماژور) با شیوع حدود ۱۰٪، و ۱۰٪ بقیه نیز بهصورت تبخالشکل دیده میشود. علائم آفْت محدود به دهان هستند و بیمار علائم عمومی (مانند تب) ندارد. علامت اصلی درد یا سوزش در محل آفْت است. ممکن است درد با بعضی غذاها و آشامیدنیها (مانند اسیدها) تشدید شود. با بهبود زخم، درد نیز کاهش مییابد.
عوامل بهوجودآورنده
استرسهای عاطفی یا جسمانی، اضطراب یا ناراحتی و عصبیبودن پیش از عادت ماهانه
آسیب به مخاط دهان بر اثر فشار موضعی دندانهای مصنوعی، غذاهای داغ، مسواکزدن خشن و با شدت یا کار دندانپزشکی
آزردگی و تحریک ناشی از خوراکیهایی مثل شکلات، غذاهای ترش و اسیدی (سرکه) و غذاهای دودی، آجیلها یا چیپسهای نمکزدهشده، گردو، فندق، پسته، پنیر و بادنجان
کمبود آهن و اسید فولیک و ویتامین ب۲
درمان خانگی
برگ ریحانریحان : برگ ریحان تازه را بجوید. این کار را دوبار در روز تکرارکنید، هر بار میتوانید ۳ تا ۵ برگ ریحان را بجوید. این روش را تا درمان آفت ادامه دهید.
پیاز : پیاز را به شکل خام بخورید. میتوانید همراه غذا و به عنوان چاشنی از آن استفاده کنید. پیاز به دلیل داشتن سولفور در درمان آفت دهان بسیار مؤثر است.
گوجهفرنگی : میتوانید در سالاد از آن استفده کنید یا بطور جداگانه بطور روزانه مصرف کنید. روش دیگر قرقره کردن آب گوجهفرنگی است. دو تا سه بار در روز این کار را انجام دهید و تا درمان آفت ادامه دهید.
گلهمیشه بهار/ مریم گلی : میتوانید به صورت دهان شویه نیز این دمنوش را قرقره کنید. برای تهیه دمنوش کمی از گیاه خشک را در آب بجوشانید. برای دهان شویه صبر کنید دمنوش سرد شود و پس از آن قرقره کنید.
پودر زردچوبه : کمی پودر زردچوبه را با یک قاشق غذاخوری گلیسیرین مخلوط کنید تا به شکل خمیری درآید. این خمیر را مستقیماً بر روی زخم بگذارید. میتوانید به جای گلیسیرین از آب استفاده کنید.
روغن نعناع : روغن نعناع را مستقیماً بر روی زخمها استفاده کنید تا درد آن کاهش یابد. میتوانید دوباردر روز این کار را انجام دهید. سعی کنید روغن نعناع حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بر روی زخمها باقی بماند، سپس دهان را با آب شستشو دهید.
پنیرماست و پنیر محلی : ماست درمان مؤثری برای آفت دهان است. خوردن ماست دوبار در روز یا خوردن ترکیب موز و ماست برای صبحانه در بهبود آفت مفید است. پنیر محلی نیز مفید است.
آب پرتقال : خوردن آب پرتقال تازه (۳ تا ۴ نوبت در روز) میتواند به درمان زخم آفت کمک کند. جالب است بدانید که یکی از دلایل بروز آفت دهان، کمبود ویتامین C است. آب پرتقال تازه سرشار از ویتامین C است و استفاده روزانهی آن، ویتامین C مورد نیاز بدن را تأمین میکند.
شیرِ نارگیل : از شیرِنارگیل به عنوان دهان شویه، ۳ تا ۴ بار در روز استفاده کنید و تا بهبودی زخمها ادامه دهید. میتوانید مقدار کمی عسل را با شیرِنارگیل مخلوط کنید و از آن برای دهانشویه استفاده کنید.
دوغ : به طور روزانه مصرف کنید. دوغ یکی از مؤثرترین روشهای درمان آفت است.
آبآب : به طور متناوب با آب سرد و گرم دهان را شستشو دهید. هر بار دو فنجان آب کافی است (یکی سرد، دیگری گرم). این درمان بسیار ساده و در دسترس است.
شاه توت : خوردن آب شاهتوت، راه درمانی دیگری است که باعث کاهش درد و تحریک زخمهای دهانی میشود.
تخم گشنیز : یک قاشق از تخم گشنیز را در مقداری آب بجوشانید، پس از سرد شدن محلول، به عنوان دهان شویه از آن استفاده کنید. این کار را ۳ تا ۴ بار و تا بهبود زخمها ادامه دهید.
آلوئه ورا : آب آلوئه ورا را ۲ تا ۳ بار در روز قرقره کنید و تا بهبودی زخم ها ادامه دهید.
روغن درخت چای : این روغن را مستقیما بر روی زخمها قراردهید. مهم است که این کار را پیش از خواب در شب انجام دهید. راه دیگر این است که ۳ تا ۴ بار در روز آن را در محل زخمها قراردهید. میتوانید روغن درخت چای را با آب گرم و نمک مخلوط کنید و مخلوط را به عنوان دهان شویه استفاده کنید.
دارچین : مقداری پودر دارچین را با آب گرم مخلوط کنید و به عنوان دهان شویه تا درمان آفت استفاده کنید. بهتر است این محلول را صبحها استفاده کنید.
پاپایا : خوردن میوهی پاپایا به بهبود زخمها کمک میکند. افرادی که مبتلا به آفت هستند نباید از غذاهای تند و پرادویه استفاده کنند. خوردن آب و کاهش استرس در بهبود سریعتر زخمها مؤثر است.
پیشگیری
کمبود عنصر روی در افراد مبتلا به آفْت عودکننده گزارش شدهاست. استفاده منظم از نخ دندان و مسواک، مصرف ویتامین ب، حفظ بهداشت دهان و استفاده از دهانشویههای مناسب و آبنمک از بروز این بیماری جلوگیری میکند.
توصیه میشود افرادی که مرتبا و به تعداد زیاد آفْت میزنند و یا آفْت آنها بزرگ بوده و التیام آنها زمان زیادی طول میکشد، جهت شناسایی عامل و بیماریهای زمینهایِ مستعدکننده تحت معاینات و آزمایشهای کاملتری قرار گیرند.
منبع: searchhomeremedy.com – دانشنامه آزاد
اینجا یه راه حل محلی داریم که همیشه برای زخمهای دهان و زبان و افت ازش استفاده میشه. بلغور ترش یا به قول خراسانیا قلورترش رو اگر روی زخم بذارین چند بار و هر بار چند دقیقه بذارین روش بمونه خوب میشه. بلغور ترش ترکیب آسیاب شده ی ماست ترش، زردچوبه، سیر و زیره هست که به شکل حمیر درش میارن و بعد از اینکه ور میاد آن را مثل لقمه تقسیم میکنند جلوی باد (کولر پنکه) و قبل از اینکه بذارن کامل خشک بشه نرم و آسیاب مانندش می کنند. تو روستاهای خراسان زیاد پیدا میشه. اگر راههای دیگه جواب نداد پیشنهاد میکنم امتحانش کنید چون ما همیشه ازش جواب گرفتیم