دنیای اطلاعات: آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا Central Intelligence Agency؛ همچنین مشهور با سرواژه “سیا” و یا “سی آی ای” CIA نام سازمان اطلاعات مرکزی آمریکاست که وظیفه ی جمعآوری و تحلیل اطلاعات مهم درباره ی کشورها، حکومتها، شرکتهای اقتصادی و افراد خارجی را به حکومت ایالات متحده آمریکا دارد.
این سازمان بخشی از جامعه اطلاعاتی آمریکا است. سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا (سیا) به مثابه بازوی اطلاعاتی دولت آمریکا عمل میکند و یکی از سازمانهای مسئول فراهم آوردن اطلاعات در زمینه امنیت ملی برای سیاستگذاران این کشور است. سیا در سال ۱۹۴۷ تاسیس شد و مرکز آن در ایالت ویرجینیاست.
این سازمان جایگزین دفتر خدمات استراتژیک شد که طی دوران جنگ جهانی دوم به منظور هماهنگ کردن فعالیتهای جاسوسی میان شاخههای مختلف ارتش آمریکا تشکیل شده بود. در ابتدا این سازمان دارای وظایف حقوقی و پلیسی نبود، اما یکسال بعد از تاسیس وظایف این سازمان توسعه یافت و شامل اهداف خرابکارانه، ضد خرابکارانه، تخریبی و تخلیهای شد.
مهمترین وظیفه سیا، گردهم آوری و تحلیل اطلاعات درباره دولتهای خارجی، شرکتها و افراد جهت ارائه مشاوره به سیاستگذاران دولتی است. این سازمان همچنین عملیات سری و شبه نظامی را هدایت میکند و از طریق یک بخش فعالیتهای ویژه در عرصه سیاست خارجی به انجام عملیات میپردازد.
نقش و ویژگیهای سازمان سیا تقریبا برابر با سازمان ام آی ۶ در بریتانیا، سرویس اطلاعات مخفی در استرالیا یا موساد در سرزمینهای اشغالی است.
محل سازمان جاسوسی سیا در آمریکا
ساختمان ستاد مرکزی سیا در مزارع سرسبز لانگی به فاصله ۱۵ کیلومتری واشنگتن DC ( پایتخت آمریکا ) در ایالت ویرجینیا قرار داشته و در زمینی به مساحت ۱۲۵ هزار متر مربع احداث گردیده است . ساختمان ادارات مرکزی در برج هشت طبقه ای به شکل H بنا شده و تا کاخ سفید و وزارت دفاع حدود ۲۰ دقیقه فاصله زمانی دارد .
لازم به ذکر می باشد که در آمریکا علاوه بر چهار سازمان عمده اطلاعاتی فوق ، بیش از ده سازمان اطلاعاتی دیگر نیز وجود دارد بعضی از محققین معتقدند که جامعه اطلاعاتی آمریکا حداقل ۱۵ عضو سازمانی دارد.
مدیر آژانس اطلاعات مرکزی به عنوان رئیس آژانس اطلاعات مرکزی و گزارش به مدیر اطلاعات ملی است.
مسئولیت مدیر CIA عبارتند از
• جمع آوری اطلاعات از طریق منابع انسانی و با استفاده مناسب دیگر، جز این که او باید بدون پلیس، حکم، یا قدرت اعمال قانون و یا توابع امنیت داخلی؛
• مرتبط و ارزیابی اطلاعاتی مربوط به امنیت ملی و فراهم کردن انتشار مناسب چنین هوش؛
• ارائه مسیر کلی و هماهنگی مجموعه ای از اطلاعات ملی در خارج از ایالات متحده آمریکا از طریق منابع انسانی با عناصر جامعه اطلاعاتی مجاز به انجام چنین جمع آوری و در هماهنگی با بخش های دیگر، سازمان، یا عناصری از دولت ایالات متحده است که عبارتند از مجاز به انجام مجموعه، اطمینان حاصل کرد که استفاده موثر از منابع ساخته شده است و این حساب مناسب از خطرات به ایالات متحده و کسانی که در مجموعه از جمله گرفته شده و
• اجرای توابع و دیگر وظایف مربوط به هوش موثر در امنیت ملی به عنوان رئیس جمهور یا مدیر اطلاعات ملی ممکن است مستقیم.
عملکرد آژانس اطلاعات مرکزی است که برای کمک به مدیر آژانس اطلاعات مرکزی در انجام مسئولیت های مشخص شده در بالا است.
ساختار سازمانی
۱- دفاتر اجرایی
۲- پشتیبانی عملیات های نظامی
۳- پیشنهاد امنیت
۴- برآورد ملی
۵- مدیریت اطلاعات
۶- گروههای منطقه ای
۷- گروهای بین اامللی
۸- واحد های حمایت کلی
۹- سرویس مخفی ملی
۱۰- مدیریت دانش و تکنولوژی
۱۱- مدیریت و حمایت
۱۲- محاسبات و استدلات و منطق
۱۳- آموزش
۱۴- عمومی
۱۵- بازرسی
۱۶- امور اجتماعی
و بسیاری بخشهای اعلام نشده و سری دیگر
دو نمونه از اقدامات متعدد سیا
نقش سیا در کودتای ۲۸ مرداد
کودتای ۲۸ مرداد نمونهای از عملکردهای این سازمان در ایران است. اسناد مربوط به این کودتا بر خلاف رویه ی سازمان سیا در انتشار اسناد تاریخی، انتشار نیافته است. برخی از محققان بر این باورند که بخش اعظم مدارک مربوط به این کودتا، به بهانه ی نبود قفسه ی کافی برای نگهداری آنها، نابود شدهاند.
سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا، اسناد تازهای را در ارتباط با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ منتشر کرد که نشان میدهد دولت آمریکا قصد داشت در صورتی که کودتا علیه دولت دکتر محمد مصدق شکست بخورد، در ایران یک جنگ چریکی دامنه دار به راه بیندازد.
سیا و تلاش برای ترور کاسترو
مهمترین تلاشهای سیا برای ترور افراد و چهرههای مخالف سیاستهای آمریکا، تلاش برای ترور فیدل کاسترو رهبر کوبا بود. سیا با کمک مافیا بارها کوشید تا میوه و غذای مورد استفاده رهبر کوبا را مسموم کند.
سیا در این راه حتی کوشید تا لباس شنای کاسترو را هم به مواد سمی آغشته کند. استفاده از سیگار انفجاری، خودکار سمی و یا حتی صدف دریایی انفجاری از دیگر راههای مورد استفاده سیا برای از میان برداشتن فیدل کاسترو بوده است.
سیا اما در سال ۱۹۶۱ در اقدامی جداگانه تلاش کرد تا موجبات سرنگونی حکومت فیدل کاسترو در کوبا را فراهم آورد.
آمریکا که منافع خود را در کوبا در خطر می دید، تلاش کرد کاسترو را با انجام توطئههایی حمایت شده از سوی سازمان سیا (سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا)، به قتل برساند، دولتمردان واشنگتن حتی با حمایت از چریکهای ضد انقلاب کوبا، در سال ۱۹۶۱ به فرمان جان اف کندی رییس جمهوری وقت آمریکا حملهای به خلیج خوکها در کوبا انجام دادند که در این حمله نیروهای وفادار به فیدل کاسترو ، چریکهای ضد انقلاب کوبایی را شکست دادند.
منابع
۱- همشهری آنلاین
۲- سایت سازمان جاسوسی سیا
۳- موسسه مطالعات آمریکا
۴- ویکی پدیا دانش نامه آزاد