اختلال حمله پانیک؛ علل، علائم و راه درمان

اختلال حمله پانیک ، یک اختلال شایع در بین مردم دنیاست و بسیاری از افراد آن را تجربه کردهاند. این حمله به شدت سخت و دشوار خواهد بود و میتواند بیمار را به شدیدترین حالت ممکن بترساند. به همین دلیل است که پزشکان میگویند باید حملات پانیک را درمان و خنثی کرد چراکه ممکن است روند عادی زندگی یک فرد را مختل کند.

اختلال حمله پانیک یا حمله عصبی چیست؟

اختلال حمله پانیک یک بیماری و حمله ناگهانی همراه با وحشت است که باعث میشود بدن واکنشهای فیزیکی از خود بروز دهد. در علم پزشکی این بیماری را یک خطر جدی حساب نمیکنند و دلیل خاصی هم هنوز برای آن پیدا نکردهاند.
برای فردی که دچار این حمله میشود، شرایط بسیار بد خواهد بود. او ممکن است احساس کند که در حال مرگ است یا هر لحظه قلبش ایست خواهد کرد. این حمله میتواند منجر به ناتوانی حرکتی در فرد شود. تنفس در چنین شرایطی بسیار سخت است و وحشتزدگی شدید را میتوان به راحتی در چهره فرد بیمار دید.
بسیاری از مردم جهان در طول زندگی خود حداقل 1 الی 2 بار پنیک را تجربه میکنند.

چرا دچار اختلال پانیک میشویم؟

همانطور که گفتیم دلیل این بیماری به شکل کامل مشخص نیست اما چندین دکتر روانپزشک، اختلال حمله پانیک را به چند مولفه نسبت میدهند. آن مولفهها عبارتند از:

• استرس زیاد و خارج از کنترل
• دلایل ژنتیکی
• قرارگیری در برابر موقعیتهای استرسزا
• احساسات منفی شدید
• حساسیت زیاد در موقیتهای سخت
• تغییرات در عملکرد مغز

هیچ هشداری برای بروز این حمله وجود ندارد. اما شرایط استرسزا و دشوار به تدریج و اگر پی‌ در پی باشند میتوانند این حمله را برای بروز تحریک کنند. برخی از متخصصان اعتقاد دارند که این جنگ روانی در واقع پاسخ طبیعی بدن به موقعیتهای سخت است.

علائم حمله عصبی شدید کدامند؟

به‌طور معمول این حمله برای بروز علامت خاصی ندارد. اختلال حمله پانیک هر لحظه امکان دارد اتفاق بیفتد. ممکن است شما در حال کار یا استراحت باشید. بیرون از منزل یا داخل منزل باشید. حتی درحال تفریح باشید. امکان بروز حمله برای هر شرایطی هست.
این حملات با یکدیگر تفاوت دارند اما نشانه و علائم آن ممکن است تا چند دقیقه ادامه پیدا کند. بعد از حمله معمولا فرد بیمار احساس خستگی شدیدی میکند. این علائم عبارتند از:

• احساس مرگ
• تپش قلب شدید
• تعریق و لرزش زیاد بدن
• تنگی نفس و تهوع
• دردهای شکمی و درد در سینه
• سر درد
• احساس سرگیجه و غش
• بی حسی و ناتوانی در حرکت بدن
• احساس حرارت زیاد

اختلال پنیک چگونه تشخیص داده میشود؟

علائم اختلال حمله پانیک ممکن است با بیماریهای دیگری مثل اختلال در تیروئید و قلب هم‌پوشانی داشته باشد. به همین دلیل باید برای تشخیص قطعی به پزشک مراجعه کرد. برای مطمئن شدن از این بیماری باید یک معاینه کامل بالینی و فیزیکی نسبت به بیمار انجام شود. در مرحله دوم نیز ممکن است آزمایشات خاصی بسته به شرایط و اوضاع برای بیمار بنویسند.
در این آزمایشها هدف این است که عملکرد ارگانهای اساسی بدن مورد بررسی قرار بگیرد. بعضی از پزشکان ممکن است برای تشخیص بهتر پرسشنامهای مخصوص داشته باشند که باید توسط خود بیمار پر شود.

چه راههایی برای درمان اختلال پانیک وجود دارد؟

اختلال حمله پانیک خطری جدی نیست اما میتواند زندگی شما را مختل کند یا حتی موجب شود که در شرایط بدی قرار بگیرید. برای مثال ممکن است در هنگام رانندگی به شما حمله شود که حادثهساز است. راههای اصلی درمان این اختلال درمان دارویی و روان درمانی است. داروها بسته به شدت بیماری تجویز خواهند شد و روان‌درمانی نیز تا جایی که بهترین نتیجه ممکن حاصل شود ادامه پیدا خواهد کرد.
در روان‌درمانی به بیمار آموزش داده میشود در هنگام حمله روشهایی برای مبارزه به کار بگیرد. در واقع شما با این روش به جنگ بدن خود خواهید رفت. در صورت پیروزی، پانیک نمیتواند شما را از پای دربیاورد.

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند؟

در آخرین سالهای نوجوانی و اوایل بزرگسالی به علت فشار زیاد و استرس زندگی ممکن است افرادی به این اختلال حمله پانیک دچار شوند.  این اختلال برای جنسیت خاصی نیست و همانقدر که احتمال بروز آن در زنان وجود دارد، در مردان نیز احتمال حمله هست. مولفههایی هستند که میتوانند خطر بروز این حمله را بیشتر کنند.
داشتن زمینه ژنیتیکی و خانوادگی، تحمل موقعیتهای استرسزا پس از یکدیگر، تجربه ضربات شدید روحی مثل تجاوز، تغییراتی با دامنه گسترده در زندگی مثل طلاق، مصرف مواد مخدر، سیگار و الکل به مقدار زیاد نمونههایی از این عوامل هستند.

عوارض بعد از حمله پانیک چگونه است؟

پس از یکبار حمله، موقعیتی برای فرد ایجاد خواهد شد که او از بروز دوباره آن به شدت میترسد. این مورد میتواند روند عادی زندگی یک فرد را به خطر بیاندازد. زمانی که کوچکترین نشانهها، او را برای حمله تحریک میکند. حملات مکرر کیفیت زندگی بیمار را کم خواهد کرد و ممکن است از طول عمر او نیز بکاهد.
در چنین شرایطی ممکن است فرد بیمار فرار از موقعیتهایی خاص را ترجیح دهد. برای مثال دیگر دوست نداشته باشد که در جمع بماند.

حمله اضطرابی و حمله پانیک با یکدیگر تفاوت دارند؟

بله، اما آنها بسیار شبیه هم هستند و کمتر کسی میتواند فرقشان را تشخیص دهد. حمله اضطرابی پاسخ به خطر و موقعیت است درحالی که اختلال حمله پانیک نیازی به دلیل ندارند و میتواند در هر موقعیتی حتی موقعیتهای خوب زندگی بروز کند.
پانیک خفیف وجود ندارد و تمامی حملات شدید و وحشتناک هستند درحالی که حمله اضطرابی میتواند شدت کم یا زیادی داشته باشد. حمله اضطرابی در گذر زمان شدت میگیرد درحالی که پانیک فورا به اوج خود میرسد. پانیک پس از پایان فروکش میکند دیگر اثری از آن نمیتوان یافت درحالی که حمله اضطرابی تاثیراتش را پس از اتمام حمله نیز حفظ میکند.

آیا رژیم غذایی در اختلال پانیک تاثیر میگذارد؟

شاید برای شما این سوال پیش بیاید که رژیم غذایی تا چه حد میتواند به بهبود یا بدتر شدن این بیماری کمک کند. باید بدانید که غذاهای مضر برای حمله پانیک وجود دارند و بهتر است در صورت داشتن زمینه از آنها فاصله بگیرید.
نوشابهها به دلیل قند زیاد میتوانند حمله را تحریک کنند. به جای آنها از ترکیب آب گازدار و آبمیوه استفاده کنید. نان تست نیز عملکردی همانند نوشابه خواهد داشت. قهوه، سس کچاپ، نوشیدنی انرژیزا، سس سویا، خامه قنادی، دونات و غذاهای سرخشده و فراوری شده میتوانند برای شما و حمله پانیک مضر باشند.

با اختلال حمله پانیک آشنا شدیم. این بیماری یک حمله روانی همهجانبه از سوی مغز است که میتواند عملکرد جسم را مختل کند و ما را تا مرز احساس مرگ نیز ببرد. با اینکه این حملات به خودی خود خطرناک نیستند اما میتواند باعث بروز موقعیتهای خطرناکی شوند.
برای تشخیص آن باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. موارد زیادی میتوانند این حمله را تحریک کنند. بهتر است در موقعیتهای استرسزا قرار نگیرید و در صورت بروز شرایط بحرانی با یک روانشناس درباره مسائلتان گفت وگو کنید.