باج‌گیری عاطفی و روش برخورد با آن + مثال

دنیای اطلاعات: باج‌گیری عاطفی شکل بسیار موثری از تسلط بر دیگران است که در آن نزدیکانمان تهدیدمان می‌کنند که در صورت بی‌توجهی به خواسته‌هایشان، ما را تنبیه خواهند کرد. این باج‌گیران خوب می‌دانند که رابطه با آن‌ها تا چه اندازه برایمان اهمیت دارد. از آسیب‌پذیری ما و از عمیق‌ترین رازهایمان آگاه‌اند. این افراد می‌توانند والدینمان باشند یا همسرمان، رئیس و همکارانمان، یا دوستان و دلدادگانمان. آنان باوجود علاقه‌ای که به ما دارند، از این روش استفاده می‌کنند تا پاداش لازم را کسب کنند: اطاعت و تسلیم ما.
اگر کسی، نقطه ضعفی یا اصطلاحا “آتو”یی از دیگری سراغ داشته باشد، می تواند از او باج بگیرد. مثل کارمندی که اختلاسی از رئیس اش سراغ دارد و می تواند مدام از او باج بگیرد تا راز او را برملا نکند.
این فرمول اصلی باج گیری است.
حالا می خواهیم این فرمول را “عاطفی” کنیم و به باج گیری عاطفی بپردازیم.
در باج گیری عاطفی، شما آتویی دست دیگران ندارید که بتوانند از شما باج بگیرند؛ در اینجا به جای آتو از ویژگی های روحی و عاطفی شما برای باج گیری سوء استفاده می کنند.
باج گیرها، که معمولاً از نزدیکان شما مثل نامزد یا همسرتان هستند، ویژگی های شخصیتی شما را شناسایی می کنند و با سوء استفاده از آن، می‌کوشند به خواسته‌های خود برسند. حتی ممکن است این باج گیری با نقشه قبلی نباشد ولی در نهایت نتیجه یکی است.

این مثال ها را ببینید:

– دختر به پسر (یا بر عکس)

اگر مرا رها کنی و با من ازدواج نکنی، خودم را می‌کشم.

* در اینجا، دختر یا پسر می‌داند که طرف مقابل اش فردی احساسی و انسان دوست است و نمی‌خواهد باعث آسیب رساندن به دیگری شود، بنابراین با ایفای نقش قربانی، احساسات او را به بازی می‌گیرد تا نهایتا با او ازدواج کند.
این در حالی است که اگر طرف مقابل زیر بار ازدواج نرود، خودکشی هم در کار نخواهد بود و اتفاقا همان کسی که تا دیروز تهدید به خودکشی می‌کرد، خواهد گفت که تو لیاقت مرا نداشتی، همان بهتر که زود شناختمت!

– زن به همسرش

زندگی خواهرم را می بینی؟ واقعا توی رفاه هستند، اما زندگی ما چی؟

* زن می‌داند که همسرش غرور مردانه دارد، بنابراین به طور غیر مستقیم او را با باجناق اش مقایسه می کند. در اینجا مرد در خود می‌شکند و احتمالا می‌کوشد ولو با قرض هم که شده، خواسته‌های مالی همسرش را برآورده کند.

– مرد به همسرش

اگر کاری که من می‌گویم را انجام ندهی، تو را ترک می‌کنم و برای خودم خانه‌ای جداگانه خواهم گرفت.

* مرد از میزان وابستگی و عشق همسرش خبر دارد و از این زاویه وارد می‌شود و تهدید می‌کند که از این پس، عشق‌ات را نخواهی دید.

– دختر به نامزدش (یا بر عکس)

من خیلی تنها هستم، انگار حق زندگی ندارم و از این بابت واقعا رنج می‌کشم. خانواده‌ات نیز که درباره من بد می‌گویند و می‌خواهند ما به هم نرسیم در حالی که من همیشه به آنها احترام گذاشته‌ام. از تو هم می‌خواهم وقتی درباره من بد می‌گویند واکنش منفی نشان ندهی و احترام شان را نگه داری.

* او می‌داند که نامزدش، هم آدم دل رحمی است و نمی‌تواند رنج کشیدن او را ببیند و هم خانواده‌اش را دوست دارد. بنابراین با ادبیات خانواده دوستانه (احترام‌شان را نگه دار) خود را در ماجرای اختلاف، محق جلوه می‌دهد. نتیجه این می‌شود که نامزدش در بحران عاطفی قرار می‌گیرد و حتی با خانواده‌اش درگیر می‌شود.

– پسر به دختر (یا بر عکس) در دوران آشنایی قبل از ازدواج

بعد از ازدواج چنین و چنان خواهم کرد. مثلاً پسر می‌گوید آخر هر هفته می‌رویم بیرون شهر و سالی ۲ بار سفر خارجی می‌برمت یا دختر به پسر می گوید وقتی از سر کار آمدی، با دمنوش داغ از تو پذیرایی خواهم کرد و شانه‌هایت را ماساژ خواهم داد.

* آنها دارند از طریق وسوسه، باج‌گیری عاطفی می‌کنند. پسر می‌داند که دختر عاشق سفر و تفریح است و دختر می‌داند که پسر دلبسته مهربانی است. در اینجا دختر / پسر برای رسیدن به هدف‌اش یعنی ازدواج با فرد مقابل، ویژگی‌های شخصی او را هدف قرار می‌دهد و از همان طریق وعده و وسوسه‌اش را شکل می دهد.

باج گیرهای عاطفی، برای این که باج گیری کنند، باید سه کار انجام دهند:

– بسیار به شما نزدیک شوند.
– ویژگی‌های شما را بشناسند.
– خود را همدل شما نشان دهند (یا حتی واقعا همدل باشند).

در برابر باج گیرهای عاطفی چه باید کرد؟

۱ – اول از همه باید بدانید چیزی به نام “باج گیری عاطفی” وجود دارد.
۲ – شخصیت خود را خوب بشناسید و ببینید از چه نقاطی ممکن است به شما نفوذ کنند، مثل خوش قلبی، حساسیت روی خانواده و … .
۳ – مسائلی که روی آن حساس هستید را به هر کسی نگویید.
۴ – بکوشید عقل را بر احساسات غلبه دهید. باج گیران عاطفی در برابر عقل، خلع سلاح می‌شوند.
۵ – در تصمیم گیری عجله نکنید.
۶ – باج گیران عاطفی در بسیاری از موارد می‌کوشند در شما احساس گناه به وجود بیاورند؛ مراقب این شگرد باشید.
۷ – اگر احساس کردید کسی دارد باج گیری عاطفی کند، خیلی صریح به او هشدار دهید که نباید با احساسات‌تان بازی کند.

در این باره فکر کنید:

– باج گیری عاطفی توسط گداها
– آیا تا کنون مورد باج گیری عاطفی قرار گرفته ام؟
– آیا باج گیری عاطفی کرده‌ام؟