زندگینامه مختصر
محمد بن سیرین بصری یکی از مشاهیر اهل علم و ادب میباشد، پدر او برده انس بن مالک بود، ابن سیرین در تعبیر خواب در جامعه بسیار شهرت داشت و مردم برای تعبیر خوابهای خود به او رجوع میکردند، و در این باب داستانهائی از او در کتابها نقل شده است. ابن سیرین در سال ۱۱۰ درگذشت، او با ابو الحسن بصری بسیار مخالفت میکرد و بین آنها منافرت شدیدی بود، بطوری که گفته میشد یا ابو الحسن بصری معاشرت نما، یا با ابن سیرین همنشین باش.
پیشه او بزازی بود و از تابعین مشهور است. تابعین افرادی هستند که پیامبر اسلام را ندیده ولی با اصحاب او معاشرت داشتهاند.
جمال الدین بدیع الزمان ابوالهول جیش بن ابراهیم تفلیسی (۶۲۹ ق) کتاب کاملالتعبیر ابن سیرین را به فارسی نگاشته است.
ابن سیرین پس از طی مقدمات علوم، به سفر روی آورد و در شهرهای مختلف سرزمین عربستان همچون مکه، کوفه و همچنین در تیسفون به گردآوری حدیث پرداخت. وی همچنین درمدت چهار سال اقامتش در دمشق به بازرگانی اشتغال داشت. در صحاح ششگانه اهل سنت از ابن سیرین به عنوان فقیهی صاحب رای یاد شده. او همچنین در میان رجالیون از افراد ثقه است. از ابن سیرین دستنوشتههایی به جای مانده است که از میان آنها میتوان به الحیوان جاحظ اشاره کرد.
شخصیت تاریخی
احتمالا احمد بن سیرین همان ابومعشر است. در اواسط خلافت مأمون، ابومعشر حدود ۴۰ سال داشت. در یک چاپ عربی از کتاب احمد بن سیرین (بولاق، ۱۸۶۸) نام او محمد آمده است. چاپ لاتینی اثر احمد، فرانکفورت، ۱۵۷۷، مؤلف را Apomasar نامیده که احتمالا تحریف نام ابومعشر است. این موضوع محتاج تحقیقات بیشتری است.
ابوبکر محمد بن سیرین بصری
تولد: ۳۳ ق.
محل تولد: بصره
درگذشت: ۱۱۰ ق در بصره
پیشه: نویسنده، محدث، فقیه، مفسر، معبر خواب
دین: اسلام
مذهب: اهل سنت
استادها: انس بن مالک، زید بن ثابت، عبدالله بن زبیر، عبدالله بن عباس
شاگردها: قتاده بن دعامه، یونس بن عبید، خالد الحذاء، هشام بن حسان، مهدی بن میمون، دخترش حفصه
«من به دلیل اینکه عکس کاملی از دست کم یکی از نسخههای کتاب خرگوشی در اختیار ندارم، نمیتوانم ابعاد نسبت میان دو متن یاد شده را در اینجا بیان کنم اما بی تردید متنی که به این سیرین منسوب است تنها تحریری است از کتاب ابوسعد خرگوشی که دقیقاً روشن نیست چگونه و چه زمان بر اساس کتاب ابوسعد فراهم آمده است. در واقع کتاب تفسیر الاحلام ابن سیرین که مکرر به چاپ رسیده تنها نسخهای است انکی متفاوت با کتاب خرگوشی.»