دنیای اطلاعات: روغن دنبه یکی از روغنهای حیوانی است که در طب سنتی خواص درمانی بالایی برای آن ذکر شده است. به طوری که تا چند دهه پیش قیمت دنبه از گوشت گرانتر بوده است. اما در طب جدید و با توجه به نحوه زندگی بدون تحرک امروز، مصرف روغن دنبه بایستی همراه با ملاحظاتی انجام شود. در این مطلب قصد داریم شما را با خواص و مضرات روغن دنبه در طب سنتی و طرز تهیه آن آشنا کنیم. با دنیای اطلاعات همراه باشید.
خواص روغن دنبه در طب سنتی (طبیعت و خواص درمانی)
طبع روغن دنبه گرم است و به همین دلیل مصرف آن برای بسیاری از بیماریها مفید است، چرا که در طب سنتی اعتقاد بر این است که خوراکیهای با طبع گرم برای سلامت انسان مفیدترند. از خواص روغن دنبه در طب سنتی میتوان به درمان افسردگی، آرامش اعصاب، ایجاد تناسب اندام، تسکین کمردرد، دردهای سیاتیکی و نرمی و شفافیت پوست اشاره کرد.
برخی از مهمترین خواص درمانی روغن دنبه عبارتند از:
– روغن دنبه، بسیار آسانتر از روغنهای نباتی جامد و مایع، هضم و جذب بدن میشود و مصرف به اندازه و صحیح آن باعث کنترل چربی خون شده، علاوه بر اینکه این روغن، یکی از روغنهای ایدهآل برای سرخ کردن غذاها است.
– روغن دنبه باعث کاهش کلسترول بد خون و افزایش کلسترول خوب میشود، با این وجود بایستی توجه داشت به دلیل دارا بودن مقادیر بالایی از اسیدهای چرب اشباع، افراط در مصرف آن برای بیماران قلبی و افراد دارای کلسترول بالا بایستی با احتیاط همراه باشد.
– ایجاد تناسب اندام از خواص روغن دنبه است. متخصصان طب سنتی معتقدند مصرف روغن دنبه به کاهش وزن و لاغری افراد چاق و چاق شدن افراد لاغر کمک میکند.
– روغن دنبه سرشار از مواد مغذی و انواع مختلف ویتامینها و اسیدهای چرب گیاهی است، چرا که غذای گوسفند از گیاهان مختلف است، از این رو استفاده از روغن دنبه باعث تقویت قوای بدن، استخوانسازی و بالا بردن توان بدن در مقابله با بیماریهای مختلف میشود.
– یکی از خواص روغن دنبه که در طب سنتی به آن تاکید شده است خاصیت ضد افسردگی این روغن است.
– روغن دنبه خاصیت سمزدایی دارد و میتوان از آن به همراه روغن حیوانی برای تنقیه و پاکسازی رودهها استفاده نمود.
– روغن دنبه غنی از اسیدهای چربی است که مستقیما توسط کبد جذب میشوند و به عنوان منبع انرژی بدن استفاده میشوند.
– استفاده از روغن دنبه یا سایر روغنهای حیوانی، برای افرادی که دچار شکستگی استخوان شدهاند مفید است و به جوش خوردن سریع استخوان کمک میکند. در طب سنتی مصرف خوراکی و استعمال موضعی آن در محل شکستگی توصیه میشود. همچنین کمک به پیشگیری و درمان پوکی استخوان و رماتیسم از دیگر خواص روغن دنبه است.
– مالیدن روغن دنبه بر روی پوست صورت، باعث شفاف شدن پوست و رفع تیرگیهای حاشیه صورت میشود.
طرز تهیه روغن دنبه بدون بو در طب سنتی
روغن دنبه از پی یا چربی گوسفند در قسمت دم او تهیه میشود. یکی از سفارشات طب سنتی درباره مصرف روغن دنبه اشاره به روشهای صحیح تهیه روغن دنبه دارد. در زیر دو روش تهیه صحیح روغن دنبه را بیان کردهایم.
روش اول
نسخهای وجود دارد از رازی و بوعلی سینا که آن را تایید کردهاند و گفتهاند که اگر کسی خواست دنبه مصرف کند بهتر است، سه کیلو دنبه گوسفندی را با سه عدد پیاز درشت به اضافه یک لیوان سرکه یا آبلیمو یا آبغوره خانگی یا رب انار خانگی؛ به همراه یک لیوان گلاب اضافه کرده و ۱۵۰گرم پوست سیب درختی یا رنده سیب درختی یا ۱۵۰ گرم میوه “به” نیز به آن اضافه شود. همچنین، یک قاشق چای خوری یا مربا خوری میخک یا میتوان ۲ قاشق کاکوتی اصل به مخلوط دنبه خود اضافه کنید و همه را با هم چرخ کرده و ترکیب را روی شعله ملایم بگذارید تا رطوبت آن برود و آبی که وجود دارد حذف شود و روغن خالص بماند و بعد آن را صافش کنید و بگذارید در جایی منجمد شود.
پیاز و ترکیباتی که به دنبه گوسفند اضافه میکنیم بوی بد دنبه را از بین میبرد و اصلاحش میکند یعنی آن لزوجت و غلظت آن را از بین میبرد و مانع رسوب آن میشود و اگر به این صورت تهیه شود میتوان مصرف کرد.
روش دوم
در این روش از تکنیکی به نام استخراج که در شیمی آلی کاربرد دارد استفاده میشود. در این روش کپسولهای روغنی از داخل دنبه توسط آب بدون حرارت زیاد خارج میشود. مراحل این کار بدین صورت میباشد :
۱- دنبه را شسته و به قطعات کوچک (حدود ۱۰۰ گرمی) تقسیم کنید.
۲- تکههای دنبه را به نمک آغشته کنید. دقت کنید که تمامی سطح دنبهها نمکدار شوند. (برای ضد عفونی کردن)
۳- دنبهها را به مدت ۲۴ ساعت داخل یخچال بگذارید.
۴- دنبهها را پس از خارج کردن از یخچال شسته و چرخ نمایید.
۵- دنبهها را داخل قابلمه ریخته و تا دو الی سه بند انگشت بالاتر از سطح دنبهها آب بریزید.
۶- مقداری پیاز را قطعه قطعه کرده و داخل قابلمه بریزید. (برای ضد عفونی کردن)
۷- میتوانید برای رفع بوی دنبه داخل قابلمه مقداری هل، سیب، گلاب، هویچ و یا دیگر مواد غذایی معطر بریزید.
۸- قابلمه را روی حرارت کم قرار داده و هر از چند گاهی محتویات آن را هم بزنید.
۹- مشاهده میکنید که کپسولهای روغن درون دنبه آزاد و به سطح آب میرسند.
۱۰- در هنگام حرارت دیدن، میتوانید تبخیر شدن آب درون قابلمه را مشاهده کنید. زمانی که تبخیر شدن آب قطع شود (حدود ۷ الی ۸ ساعت) حرارت را قطع کنید.
۱۱- تا زمانی که روغن گرم است روغنهای جمع شده در سطح را توسط یک ملاقه برداشته و از یک صافی پارچهای ریزبافت (مثلا حریر) عبور دهید.
۱۲- در صورتی که به طور اشتباه مقداری آب وارد روغن صاف شده گردید. مدت کوتاهی را صبر کنید تا آب به ته ظرف منتقل شود. سپس روغن را به ظرف دیگری منتقل کنید طوری که آب در ظرف اولیه باقی بماند. (حضور آب در روغن باعث فساد آن میشود)
۱۳- در صورتی که رنگ دنبههای باقی مانده در قابلمه سفید یا شیری رنگ بود میتوانید بعد از سرد شدن دنبهها مراحل ۸ الی ۱۲ را دوباره تکرار نمایید. این کار را می توان ۲ الی ۳ بار دیگر انجام داد. تا زمانی که رنگ دنبهها قهوهای نشده است. رنگ قهوهای نشان تشکیل کلسترول میباشد.
۱۴- بهتر است روغن صاف شده را در یخچال نگهداری نمایید.
توجه داشته باشید، تفاله مانده از تهیه روغن دنبه اگر نسوخته و سیاه نشده باشد، خوردن آن اشکالی ندارد. ولی مصرف دنبه سوخته باعث تولید خلط بد در بدن میگردد.
مضرات روغن دنبه (موارد احتیاطی و منع مصرف)
– استفاده از روغن دنبه بهویژه زیادهروی در مصرف آن، برای بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی و عروقی توصیه نمیشود، زیرا حاوی اسیدهای چرب اشباع میباشد که برای سلامت قلب مضر است و باعث سفت و سخت شدن دیواره رگها میگردد.
– مصرف روغن دنبه برای افراد دارای اضافه وزن، کلسترول بالا و کسانی که تحرک کمی دارند، مضر است.
– به طور کلی، زیادهروی و مصرف نابجای روغن دنبه، در افرادی که ضعف معده و سوء هاضمه دارند، میتواند باعث صدمه و آسیب جسمی و روحی شود.
منابع: کتاب طرز تهیه و خواص درمانی روغنهای گیاهی – foodculture.ir – ravazadeh.com
