آشنایی با دیسپارونیا یا همان Dyspareunia

دنیای اطلاعات: مقاربت دردناک برای بسیاری از بانوان در برخی از مراحل زندگی شان مسئله نسبتا شایع ای هست،این درد با اسپاسم عضلات ناحیه ی مجرای تناسلی و مشکل در مقاربت ارتباط دارد. این درد ممکن است در بدو ورود آلت مردانه به واژن یا مراحل مختلف در طول دخول ایجاد شود.
درد آمیزشاین بیماری علل مختلفی دارد که می تواند روحی روانی یا مربوط به مسائل فیزیولوژیکی باشد. نسبت به اینکه در چه زمانی پس از شروع نزدیکی و در کجا فرد احساس درد می کند دلایل و درمان های متفاوتی هم دارد.
علل جسمی آن بیشتر مشکلاتی مثل عفونت ها هستند.عفونت آمیزشی از جمله تبخال تناسلی و سایر ویروس هایی که ناحیه تناسلی و دهانه رحم و لوله های رحمی و یا تخمدان را درگیر می کند. همچنین فشار روی دیواره مجرای تناسلی در اثر تشکیل بافت اسکار به دنبال عمل های جراحی (مثلا جراحی جهت افتادگی دیواره قدامی – خلفی واژن) یا رادیوتراپی هم یکی از دلایل این بیماری است.
بافت اسکار ناشی از ترمیم پارگی های واژن (پارگی های خود به خودی یا اپیزیوتومی) در اثر زایمان طبیعی به نحوی که واژن را تنگ کند می تواند سبب شود تا فرد در هنگام برقراری ارتباط جنسی با احساس درد و سوزش مواجه شود. اگر بخواهیم از یکی از علل شایع دیسپارونی را نام ببریم باید به آندومتریوز اشاره کنیم.آندومتریوز به دلیل التهاب و چسبندگی هایی که در کل لگن ایجاد می کند می تواند باعث فیکس شدن رحم در لگن شود و در اثر حرکت رحم در زمان نزدیکی،درد شدیدی برای بیمار به وجود بیاورد. (آندومتریوز معمولا دیسپارونی عمیق ایجاد می کند)
فیبروم های رحمی بزرگ که اثر فشاری روی رحم و واژن دارند ،پرده بکارت بدون سوراخ یا ضخیم تر از حد طبیعی و سفت،التهاب و آسیب دیدگی مجرای ادراری،واکنش آلرژیک به دیافراگم یا کاندوم یا ژل و فوم ضد حاملگی ،خشکی و نازکی دیوارهای واژن پس از یائسگی و کاهش خاصیت کش سانی واژن،ترس از حاملگی ،ترس از آسیب دیدن جنین در هنگام حاملگی ،فقدان تحریک جنسی و در نتیجه خشکی واژن در اثر کمی ترشحات لغزنده (این حالت در اثر تحریک جنسی ناکافی،بیزاری از همسر،خستگی،اضطراب ایجاد می شود)از دیگر عوامل جسمی دیسپارونی یا مقاربت دردناک هستند.
برخلاف تصور این مشکل فقط برای دوران یائسگی نیست یعنی خانم های جوان هم اگر تحریک جنسی خوب نداشته باشند، و این تحریک نشدن می تواند به خاطر مسائل هورمونی هم باشد.مثلا خانم جواان باشد که در اثر مشکلات هورمونهای تخمدان اش ضعیف شده باشد و حالت های کمبود هورمونهای جنسی را داشته و باعث خشکی در ناحیه واژن اش و در نتیجه سبب درد و سوزش زیاد در هنگام برقراری رابطه جنسی می شود.
غیراز مسائل جسمی و هورمونی باید به مسائل سایکلوژی (روانشناسی)اشاره کرد.که علل روان شناختی به آن می گویند. مثلا فردی در خانواده ای بزرگ شده که عقاید منفی و مشمئز کننده نسبت به رابطه جنسی در آن وجود دارد. در خانواده هایی که با یک عقاید سرسخت و یک دید منفی و یک احساس بد به پیش زمینه ذهنی منفی برایش باقی مانده و یک احساس بیزاری از رابطه جنسی در او شکل گرفته است. یا اینکه اگر فرد سابقه ی روابط جنسی آزار جنسی و تجاوز جنسی داشته باشد و این برایش ضربه ی روحی شدیدی بوده است که باعث می شود یک دید بد به این قضیه داشته باشد.و این روی زندگی زناشویی اش صددرصد تاثیر بدی دارد. و همه ی این ها را باید به یک روان پزشک یا روانکاو یا روانشناس ارجاع داد.
البته اگر حدی باشد که خود پزشک متخصص زنان و زایمان بتواند با صحبت کردن و مشاوره راه حلی ارائه کند این کار اولویت دارد. ولی اگر تشخیص داده شود که این یک مشکل ریشه دار است و ریشه در کودکی و نوجوانی بیمار دارد مسئه ای است که باید سایکوتراپی شود. کار روانشناسی روی بیمار شود و صددرصد باید به یک روانپزشک یا روانشناس ارجاع داده شود.
در بیماری دیسپارونی یا مقاربت های دردناک اگر فردی در دوران کودکی و نوجوانی با مشکلی روبه رو باشد ممکن است این بیماری در اوایل ازدواج او به وجود بیاید. یا کسانی که واژینیسموس (vaginismus) دارند یعنی انقباضات غیرارادی عضلات واژن که باعث می شود فرد ترس شدیدی از ارتباط جنسی داشته باشد. این ها اصلا دست خودشان نیست واقعا نمی توانند رابطه برقرار کنند و درد زیادی را متحمل می شوند.
ولی با بالا رفتن سن فرد ممکن است دچار عفونت شود یا مشکلات آندومتریوز پیدا کند و یا دچار کیست شود و یا اینکه مشکل روحی با همسرش پیدا کند و یا عدم اعتماد به همسر مشکلات زناشویی داشته باشد و دیگر میل و رغبت اش نسبت به او کمتر شود. این هم یکی از دلایل مقاربت های دردناک است. و از طرف دیگر با بالا رفتن سن به خاطر کاهش هورمون های جنسی واژن حالت های کشسانی خودش را از دست می دهد اپیتلیوم یا جداره آن نازک می شود. کمبود ترشحات را داریم و دراثر کمبود تحریک جنسی ،خشکی واژن و احساس درد و سوزش را در رابطه جنسی برای بیمار شاهد هستیم.
خیلی از طلاق ها به علت مشکلات جنسی که بین زوجین پیش می آید اتفاق می افتد و ممکن است اصلا هم مطرح نشود. نمی توانند مسائل شان را خوبمطرح کنند .
ممکن است یک خانم فکرکند که اگر این مشکل را با همسرش مطرح کند ، همسرش قضاوت بدی راجب او خواهد داشت، و امکان دارد این مشکلش را هیچ وقت به همسرش نگوید و حتی به پزشک هم مراجعه نکند و ادامه دادن رابطه جنسی کمتر و کمتر شود و در نتیجه باعث مشکلات دیگر در زندگی زناشویی اش می شود. اگر پزشک تشخیص دهد که این یک مشکل روانشناسی نیست،یک معاینه ساده انجام می دهد، باهمان معاینه ساده می تواند، خیلی از مشکلات را تشخیص دهد،اینکه مثلا ویروس هرپس باشد،با یک درمان آنتوبیوتیکی این موضوع را رفع می کند،یا اگر زیگل هلای تناسلی باشد،درمان های جراحی یا درمان های دارویی برای آن انجام می دهد. یا اگر مشکلات و عفونت های مقاربتی باشد این ها را آنتی بیبوتیک می دهند.یکی از علل شایع مقاربت دردناک آندوسیتوز می باشد.آندوسیتوز به دلیل التهاب و چسبندگی هایی که در کل لگن ایجاد می کند می تواند باعث فیکس شدن رحم در لگن شود و در اثر حرکت رحم در زمان نزدیکی،درد شدیدی برای بیمار به وجود بیاورد.
خیلی از طلاق ها به علت مشکلات جنسی که بین زوجین پیش می آید اتفاق می افتد. در حالی که با مراجعه به پزشک و درمان بیماری می توان از خیلی از مشکلات جنسی و کم تر شدن روابط جنسی و بالطبع مشکلات زناشویی پیشگیری کرد.پزشک پاپ اسمیر می گیرد از نظر ضایعات بدخیم دهانه رحم بیمار را بررسی کند. همچنین بعضی از پارگی هایی که بدجوش خوردهاند را می توان با یک جراحی ترمیمی برطرفش کرد. و مثلا گاهی دیده می شود پرده بکارتی هست که بعضی مواقع ممکن است سوراخ نشده باشد.
(Hymen Imeperforated) که بیمار نمی تواند رابطه جنسی اش را شروع کند .بله بعضی خانم ها هستند که پرده بکارت شان اصلا سوراخی ندارد و فقط یک سوراخ کوچک دارد که خون قاعدگی از آن می آید. که این ها را جراح مجبور است در اتاق عمل با برش های جراحی تحت بیهوشی قسمتی را بردارد. یا بعضی پرده های بکارت خیلی سفت و ضخیمی دارند،این می تواند باعث درد شود ما می توانیم یک برش هایی بدهیم .مقداری از پرده بکارت آن ها را برداریم و باعث برقراری بهتر رابطه برای آن ها شویم. یا اینکه فرد روزی دو سه بار به مدت ده یا پانزده دقیقه در آب گرم بنشیند،که این هم در سهولت رابطه کمک کند.و در افراد سن بالا هم که از خشکی واژن شان شاکی هستند می توان ژل های لغزنده کننده و هورمون های استروژن موضعی به آن ها داد. این هورمون های استروژن موضعی برای خانم های یائسه خیلی مفید است که می تواند باعث افزایش ترشحات لغزنده و بهبود را بطه جنسی شود.
اگر آندومتریوز باعث این بیماری شده باشد فرد باید جراحی شود. حالا با لاپاروسکوپی یا عمل جراحی باز،و اگر یک کیست هموروژیک باعث مقاربت دردناک شود و سایز بزرگی هم داشته باشد و اگر با دارو از بین نرود،باید جراحی شود. یا بعضی ها یک سپتوم در واژن خودشان دارند. سپتوم با دیواره که این تنگی کانال واژن شده می شود و با برداشتن این سپتوم سغی می شود که فرد نزدیکی ؟؟؟ داشته باشد.
همچنین وضعیت های مختلف در هنگام نزدیکی باید امتحان شوند،تا وضعیتی که کمترین درد را به همراه دارد انتخاب شود. مشکلات روانی را باید برای بیمار تا حدودی با آموزش های مختلف از جمله روش های جلوگیری از حاملگی،تمرینات تمرکز حسی و عاطفی و روش های مناسب تحریک جنسی حل کرد. همچنین باید بیمار را به مشاور ارجاع داد ،تا تعارضات روحی مخفی در ناخودآگاه بیمار کشف و درمان شود.
برای پیشگیری از مقاربت های دردناک اگر علائم عفونت در دستگاه تناسلی وجود داشت باید سریعا برای درمان به پزشک مراجعه شود. عفونت های قارچی،انگلی،باکتریای همانطور که گفته شد سبب مقاربت دردناک می شوند. استفاده از ژل های یا فوم های ضدحاملگی که باعث واکنش آلرژیک می شوند را باید متوقف کرد.
استفاده طولانی مدت از یک کاندوم در طول مقاربت می تواند باعث خشک شدن و از بین رفتن حالت لغزنده کاندوم و ایجاد درد و سوزش شود پس باید آن را تعویض کرد.