دنیای اطلاعات: یوسف اعتصامی (اعتصام الملک آشتیانی)، نویسنده، ناشر، و مترجم ایرانی، در سال ۱۲۵۳ به دنیا آمد و در ۱۳۱۶ در گذشت. وی فرزند رئیس کل دارائی استان آذربایجان ابراهیم اعتصام الملک، برادر بزرگ نقاش و معمار ابوالحسن اعتصامی، و پدر پروین اعتصامی بود.
در اواخر دهه ۱۲۷۰، یوسف اعتصامی اولین چاپخانه حروفی تبریز را دائر کرد. در دوره ی دوم (۳۰-۱۳۲۷) به وکالت مجلس شورای ملی انتخاب شد. در ۱۲۸۹ مجله بهار را تأسیس کرد و مدیریت آن را به عهده داشت. در مقاطع مختلف، ریاست کتابخانه سلطنتی، دارالتألیف وزارت معارف، و کتابخانه ی مجلس ملی را تقبل کرد.
مجله ی بهار ماهنامهای بود شصت و چهار صفحهای که در دو دوره، ۹۰-۱۲۸۹ و ۱-۱۳۰۰، منتشر شد. در شماره اول اهداف مجله بدین شرح آمدهاست ) اعتصامی ۱۳۲۱، ۱): “مقصود از تاسیس مجموعه ی بهار این است که مطالب سودمند علمی و ادبی، اخلاقی، تاریخی، اقتصادی، فنون متنوعه را که امروز دانستن آنها دارای اهمیت بیشمار است… با نظار ارباب دانش عرضه بدارد، و تعمیم معارف را… بر عهده گرفته افکار عمومی را با معلومات مفیده آشنا نماید. ” اغلب مقالات مجله نوشته یا ترجمه ی یوسف اعتصامی بود، و بخش وسیعی به فرهنگ غرب اختصاص داشت. به روایت ادوارد براون (۱۹۲۸ م، ۴۸۹) مجله بهار “لحنی بسیار معاصر و اروپایی” داشت؛ و در دانشنامه ایرانیکا، حشمت موید از آزادی خواهی و انسان دوستی مدیر مجله میگوید.
یوسف اعتصامی نزدیک به چهل جلد کتاب ترجمه کردهاست، از ترجمه فارسی تربیت نسوان قاسم امین، کتاب اول تیره بختان ویکتور هوگو، خدعه و عشق فردریش شیلر، از روی متن فرانسوی آن (که پیشتر توسط الکساندر دوما از آلمانی ترجمه شده بود) و سفینه غواصه ژول ورن. از دیگر آثار او تفسیری به عربی از اطواق الذهب ابوالقاسم محمود زمخشری، و فهرست کتابخانه ی مجلس است. برخی او را نخستین کسی میدانند که ایرانیان را با زبان اسپرانتو آشنا کرد.
در اواخر دهه ۱۲۷۰، یوسف اعتصامی اولین چاپخانه حروفی تبریز را دائر کرد. در دوره ی دوم (۳۰-۱۳۲۷) به وکالت مجلس شورای ملی انتخاب شد. در ۱۲۸۹ مجله بهار را تأسیس کرد و مدیریت آن را به عهده داشت. در مقاطع مختلف، ریاست کتابخانه سلطنتی، دارالتألیف وزارت معارف، و کتابخانه ی مجلس ملی را تقبل کرد.
مجله ی بهار ماهنامهای بود شصت و چهار صفحهای که در دو دوره، ۹۰-۱۲۸۹ و ۱-۱۳۰۰، منتشر شد. در شماره اول اهداف مجله بدین شرح آمدهاست ) اعتصامی ۱۳۲۱، ۱): “مقصود از تاسیس مجموعه ی بهار این است که مطالب سودمند علمی و ادبی، اخلاقی، تاریخی، اقتصادی، فنون متنوعه را که امروز دانستن آنها دارای اهمیت بیشمار است… با نظار ارباب دانش عرضه بدارد، و تعمیم معارف را… بر عهده گرفته افکار عمومی را با معلومات مفیده آشنا نماید. ” اغلب مقالات مجله نوشته یا ترجمه ی یوسف اعتصامی بود، و بخش وسیعی به فرهنگ غرب اختصاص داشت. به روایت ادوارد براون (۱۹۲۸ م، ۴۸۹) مجله بهار “لحنی بسیار معاصر و اروپایی” داشت؛ و در دانشنامه ایرانیکا، حشمت موید از آزادی خواهی و انسان دوستی مدیر مجله میگوید.
یوسف اعتصامی نزدیک به چهل جلد کتاب ترجمه کردهاست، از ترجمه فارسی تربیت نسوان قاسم امین، کتاب اول تیره بختان ویکتور هوگو، خدعه و عشق فردریش شیلر، از روی متن فرانسوی آن (که پیشتر توسط الکساندر دوما از آلمانی ترجمه شده بود) و سفینه غواصه ژول ورن. از دیگر آثار او تفسیری به عربی از اطواق الذهب ابوالقاسم محمود زمخشری، و فهرست کتابخانه ی مجلس است. برخی او را نخستین کسی میدانند که ایرانیان را با زبان اسپرانتو آشنا کرد.
یوسف اعتصامی
تولد: ۱۲۵۳ شمسی
فرزندان: پروین اعتصامی
پدر: ابراهیم اعتصام الملک
پیشه: نویسنده، ناشر، و مترجم
وفات: ۱۳۱۶ شمسی
منبع :
– اعتصامی، ابوالحسن. اردیبهشت ۱۳۴۷. شرح حال آقای ابوالحسن اعتصامی. اخبار دانشگاه تهران، شماره ۳۸۴، ص ۷ـ۳۴.
– اعتصامی، یوسف. ۱۳۲۱. بهار، مجله ی ادبی، علمی، اخلاقی، سیاسی، تاریخی، اجتماعی، جلد ۱، طبع دوم.
– براون، ادوارد گرانویل. ۱۹۲۸ م. تاریخچهای ازادبیات ایران، جلد ۴. کمبریج: کمبریج یونیورسیتی پرس.
– دهخدا، علی اکبر. ۱۳۵۶. یوسف اعتصامی، اعتصام الملک آشتیانی. در دیوان پروین اعتصامی، ویراستار ابوالفتح اعتصامی، ص ۳۴۲. تهران: ابوالفتح اعتصامی.
– موید، هشمت. اعتصامی، میرزا یوسف خان آشتیانی، اعتصام الملک. دردانشنامه ایرانیکا آنلاین.
– یوسفی، غ. بهار. در دانشنامه ایرانیکا آنلاین
– یوسف اعتصامی باشگاه اندیشه