دنیای اطلاعات: سومین شکل USB به نوع C مشهور است. نوع C یا Type-C همان جدیدترین طراحی شکل ورودی USBها است که در دستگاههایی مانند مکبوک ۲۰۱۵، نسل دوم کرومبوک پیکسل، نکسوس ۵X و تلفن هوشمند وانپلاس ۲ وجود دارد.
سادگی کاربرد یا حضور گسترده، هرچه که هست ترجیح بیشتر کاربران با درگاههای USB است و با اینکه در سالیان گذشته درگاههای (Port) مختلفی معرفی شد هیچکدام نتوانست جای USB را بگیرد. هرچقدر هم در محافل علمی از نواقص USBها گفته شود که مشکل سمت اتصال دارند یا اینکه با ضریب امنیت پایینی که دارند نفوذ به آنها ساده است، باز هم موجب رویگردانی کاربران نشده است. این علاقهی مصرفکنندگان، دانشمندان را بر آن داشت بهجای تعویض، راه تغییر را پیش بگیرند و معایب سنتی درگاههای USB را اصلاح کنند. نتیجهی این کار، معرفی USB 3.1 شد. در مطلب پیش رو بهتفصیل به ویژگیهای نسل اول و دوم USB 3.1 میپردازیم و تفاوتهای (برتریهای) آن نسبت به USB 2.0 و ۳٫۰ USB را بررسی میکنیم. همچنین دربارهی USB Type-C و ربطش به استانداردهای مختلف USB توضیح خواهیم داد.
انواع درگاههای USB
ابتدا لازم است بدانید که USB 3.1 یک استاندارد است و نباید آن را با شکل فیزیکی درگاههای موجود روی رایانهها و کابلهای USB اشتباه گرفت. ظاهر درگاههای USB فارغ از اینکه از چه استانداردی (USB 3.1 ،USB 2.0 ،USB 1.0) پشتیبانی کنند به چند دسته تقسیم میشود: نوع A که بهصورت مستطیل است و در اغلب دستگاهها به کار رفته، نوع B که مربع شکل است و معمولا روی چاپگرها و هارددرایوهای اکسترنال قرار میگیرد. البته گاهی هم پیش میآید که به دلایل مختلف، انواع کوچکتر USB مانند miniUSB و microUSB با استانداردهای جدید همخوانی نداشته باشند به همین خاطر در مواردی مانند گلکسی نوت ۳ نسخهای بسطیافته از نوع B به کار گرفته میشود. با این شیوه میتوان در عین بهرهگیری از سرعت بالاتر در استاندارد USB 3.0، از همان کابلهای Micro USB مرسوم استفاده کرد.
سومین شکل USB به نوع C مشهور است. نوع C یا Type-C همان جدیدترین طراحی شکل ورودی USBها است که در دستگاههایی مانند مکبوک ۲۰۱۵، نسل دوم کرومبوک پیکسل، نکسوس ۵X و تلفن هوشمند وانپلاس ۲ وجود دارد. اگرچه با توضیحاتی که تا اینجا دادهایم احتمالا میدانید استفاده از این شکل درگاه لزوما به معنای بهکار گرفتن استاندارد USB 3.1 نیست. مثلا مکبوک ۲۰۱۵ و نسل دوم کرومبوک منطبق بر استاندارد USB 3.1 هستند درحالیکه تلفن وانپلاس ۲ درگاه نوع C را بر پایهی استاندارد USB 2.0 به کار برده است. به یاد داشته باشید که در USB Type-C هنگام اتصال درگاه، شما دیگر با مشکل جهت اتصال روبهرو نیستید.
ابعاد کوچک در کنار رفع مشکل قدیمی سمت اتصال کابل به درگاه، باعث میشود از این به بعد مادربوردها، لپتاپها، تبلتها و تلفنهای هوشمند بیشتری به درگاههای نوع C مجهز شوند. هرچند ممکن است برخی از سازندگان به دلایل مختلفی مانند قیمت تمامشده، از استفاده از استاندارد USB 3.1 خودداری کنند.
جنون سرعت در انتقال داده
بزرگترین پیشرفت در استاندارد USB 3.1 افزایش پهنای باند انتقال داده تا ۱۰ گیگابیت بر ثانیه است. در نسل دوم USB 3.1 علاوه بر دو برابر شدن سرعت (از ۵ گیگابیتِ نسل اول به ۱۰ گیگابیت)، کدگذاری اطلاعات نیز بهبود یافته. اگر بخواهیم ملموستر توضیح بدهیم در واقع با سرعت نسل دوم USB 3.1 میتوان محتوای یک دیسک BluRay با ظرفیت ۵۰ گیگابایت را ظرف ۳۸ ثانیه انتقال داد.
البته این تنها به شرطی است که اولا دو طرف مسیر (انتقالدهنده و دریافتکننده) از استاندارد جدید پشتیبانی کنند؛ به علاوه ادوات خواندن و نوشتن دادهها هم بتوانند با این سرعت حرکت کنند. در حال حاضر پرسرعتترین حافظههای SSD (به جز در موارد معدودی مانند مکبوک پروی رتینای اپل که از گذرگاه PCI Express ۳٫۰ فرم فکتور M.2 استفاده میکند) هم توان همگام شدن با USB 3.1 نسل دوم را ندارند.
نسل اول USB 3.1 حداکثر سرعتِ ۵ گیگابیت را پشتیبانی میکند. جالب است بدانید USB 3.1 Gen 1 در واقع همان USB 3 است که بعد از معرفی USB 3.1 اصلی، برای اهداف تبلیغاتی به USB 3.1 نسل اول تغییر نام داده شده. از آن پس USB 3.1 اصلی را USB 3.1 نسل دو نامیدند. هرچند اغلب موقع استفاده از شکل درگاه نوع C از عبارت USB 3.1 نسل اول و هنگام بهکارگیری نوع A همان نام USB 3 استفاده میشود اما قانونی برای این مورد وجود ندارد.
توان
و ۳٫۱ USB هردو امکان انتقال نیرو تا حداکثر ۲۰ ولت و ۵ آمپر را دارند و این یعنی نسل جدید USBها تا ۱۰۰ وات توان را پشتیبانی میکند. بدین ترتیب دستگاههای کمی میمانند که امکان شارژ با این استاندارد را نداشته باشند.
مقایسه با تاندربولت (Thunderbolt)
استاندارد تاندربولت اینتل که رقیب بزرگ USB 3.1 محسوب میشود گاهی از کابل و درگاه مشابه استفاده میکند. تاندربولت نسخهی سوم میتواند تا ۴۰ گیگابیت بر ثانیه داده منتقل کند، که میشود ۴ برابر بیشتر از نسل دوم USB 3.1. نسخههای یک و دو تاندربولت از کابلهای مختص خود استفاده میکردند که با USBها تطبیق نداشت؛ به همین خاطر بعضی از دستگاهها مانند مکبوک پرو، هم USB دارند و هم درگاهی جدا برای تاندربولت.
فعلا تاندربولت بیشتر روی دستگاههای اپل استفاده میشود و فقط در موارد خاصی مانند تدوین ویدیو کاربرد دارد. هرچند احتمالا پشتیبانی از این دو استاندارد در لپتاپهای اپل ادامه خواهد یافت ولی بعید است لپتاپهای ویندوزی زیادی به هردوی آنها مجهز شوند.